Gjergj Kastrioti
Skenderbeu
  

Shkeputur nga "Historia e Shqipnis" e Z. Tajar Zavalani

 

ēkėputeshin nga vathi i qytetnimit
perėndimor pėr disa shekuj.

Triumfi i fundit dhe vdekja e Skėnderbeut

Sulltan Murati i II vdiq nji mot mbas
orvatjes sė tij me zaptue Krujėn dhe nė
fronin e Perandoris hypi Sulltan Mehmet i
11. Si nji djalosh njizet vjeēar Mehmeti i n
kishte shoqnue tė jatin nė speditėn kundėr
Shqipnis dhe kishte vuejtė nė sedrėn e tij
nga disfata. Kujtimin e ritiratės nga
Shqipnija Mehmeti i II e kishte nė zemėr si
plagė dhe nuk duronte qė Gjergj Kastrioti
tė nderohej si gjenerali ma i madh i botės
Kristiane, i cili kishte thye Turqėt nė luftė,
tue prishė kėsisoj famėn e tyne si nji popull
luftėtar qė nuk dinte deri atėhere se
ē'domethanė me humbė nji betejė. Pėrveē
kėsaj, Shqipnija e pamvarun ishte nji
pengesė e padurueshme pėr ambicjen e tij
me zaptue Romėn dhe me e proklamue
kryeqytet tė Perandoris otomane.

Sulmin e parė Sulltan Mehmeti e drejtoi
kundėr Stambollit, tė cilin e zaptoi me
1453. Kur u pėrhap lajmi se kryeqyteti
lavdiplotė i Perandoris Bizantine u shkel
nga Turqėt, nji valė tmerri dhe pikėllinu
shpėrtheu nėpėr Evropėn. Bota Kristiane
priste me ankth nė zemėr se ku do tė ndalej
hovi i kėtij rrebeshi qė kėrcėnonte me perla
qytetnimin perėndimuer. Skėnderbeu me
nji grusht trimash Shqiptar kishte mbet si i
vetmi prijės Kristian i Evropės lindore qė
nuk kishte lėshue armėt. Prej vitit 1455 e
deri mė 1462, Sulltan Mehmeti dėrgoi
njimbasnji disa armata turke ndėn
komandėn e gjeneralėve tė tij ma tė mirė
pėr tė zaptue Shqipnin. Skėnderbeu nuk i
la as t'i afroheshin Krujės, por i shpartalloi
tė gjttha nė luginat dhe rrypinat nė mes tė
Dibrės dhe Ohrit.

Ndėrsa presjoni i Turqve bahej gjithnji

                                                  Faqe 131

ma i randė me u pėrballue, Skėnderbeu
kishte ra nė hall edhe nga intrigat dhe
manevrat e Venedikut. Logjikisht,
Republika e Shėn-Markut duhej tė
formonte nji front tė pėrbashkėt me mbretin
e Shqiptarve, mbasi Turqėt sigurisht do tė
vėrsuleshin kundėr saj ditėn qė tė kishin
shtiė Krujėn nė dorė. Kurse Skėnderbeu u
shtrėngue ta detyronte Venedikun me
lidhė nji aleancė me tė, tue krijue
pėrshtypjen sikur kishte ba paqe me
Sulltanin.

Mė 1463 Mehmeti i II kishte fillue nji
fushatė kundėr Bosnjės nė krye tė ushtėris
sė tij. Lidhja Shqiptare vendosi me i dhanė
fund luftės kundėr Turqve tue nėnshkrue
mė Sulltanin nji paqe fiktive me kushte qė
nuk dihen. Por, njikohėsisht Skėnderbeu
lajmėroi Papėn se ishte gadi me rifillue
luftėn kurdoherė qė ta shifte tė nevojshme.
Venedikasit u alarmuen dhe aleanca e tyne
me Gjergj Kastriotin u nėnshkrue po at vit.
Nė bazė tė kėtij traktati Skėnderbeu u
angazhue t'i shpallte luftė Turqis, ndėrsa
Venediku u zotue t'i jepte nji ndihmė tė
pėrshtatun. Nji kontigjent venecjan i
pėrbamė nga 1300 ushtarė dhe kalorės u
dėrgue nė Shqipni bashkė me 2000 dukatė
pėr tė mbulue shpenximet e luftės. Djali i
Skėnderbeut, Gjon Kastrioti, muer
privilegjin e trashėguem tė nji qytetari tė
Venedikut dhe u ba antar i Kėshillit tė
Madh tė paris venecjane.

Fill mbas nėnshkrimit tė marrėveshjes
nė mes tė Venedikut dhe Skėnderbeut,
Papa Piu i II u bani nji thirrje tė gjith
Kristianve me marrė kryqin kundėr
Turqve. Mjerisht apeli i tij ra nė veshė tė
shurdhėn. Dukej sikur asnjeri nuk ishte i
interesuem me mbrojtė Krishtenimin. Deri
edhe Ferdinandi i Napolit, pėr tė cilin
Gjergj Kastrioti shkoi vet me luftue, nuk
muer pjesė nė Kryqzatė. Piu i II, tue vue
gjith besimin e tij ne Skėnderbeun dhe nė

Faqja ne vazhdim