Ali Pashe Tepelena
Shkeputur nga "Historia e Shqipnis" e Z. Tajar Zavalani

Faqe 153

me kaq. Ai e kishte synin mbi krahinat qė
administroheshin nga funkcjonarėt e
emnuem me dekret tė Sulltanit. Sulmin e
parė Aliu e drejtoi kundėr guvernatorit tė
Beratit Ibrahim pashės, i cili kishte qėn
rivali i rij ma i lumtun, tue marrė pėr grue
tė bijėn e Kurt Pashės. Hapi i parė i Vezirit
ta Janinės ishte me aneksue Konicėn,
Pėnnetin dhe Libohovėn qė mvareshin nga
Sanxhaku i Beratit. Ibrahim Pasha u orvat
me i marrė mrapa me forcė dhe, kur pa se
nuk ia dilte dot, pranoi qė sherri tė ndahej
me tė mirė. Dy djemt e Ali pashės, Muhtar
dhe Veli, u martuen me dy vajzat e Ibrahim
Pashės dhe qytetet qė ishin ba mollė e
grindjes iu dhanė tė dy nuseve si pajė. Por
kjo kryshqi e pėlqyeshme nuk e shpėtoi
Vezirin e Beratit nga inati gjakpirės i Ali
Tepelenės. Ai filloi nji fushatė ēpifjesh
ndėn rrogoz pėr tė tronditė nga mbrenda
pozitėn e rivalit, tė cilit kishte vendosė me
ia hangėr kryet. Kur u bindė se propa-
ganda e tij rnashtruese kishte ba efektin e
duhun, Aliu okupoi Beratin pa ndeshė nė
asnji rezistencė serjoze. Ibrahim Pasha iku
nė Vlonė por edhe atje nuk gjeti shpėtim;
ma nė fund u zue rob nga njerzit e Ali
pashės, i cili ngurroi me e mbytė mbas
mėnyrės sė zakonshme nga frika e
raprezaljeve* tė qeveris sė Stambollit.
Nji tjetėr epizod i neveritshėm nė
karrjerėn e pėrgjakun tė Ali Tepelenės asht
shfarosja e banorve tė Kardhiqit. Ata
kishin zanė rob dhe kishin poshtnue
t'amėn kur Aliu ishte fėmijė. Deri nė
shtratin e vdekjes Hankua e kishte vue tė
birin nė be qė tė merrte hakėn e turpnimit
qė kishte pėsue nga dora e Kardhiqiotve.
Aliu nuk e harroi kėt porosi qė pajtohej aq
mirė me natyrėn e tij, e cila gjente nji
kėnaqėsi sadiste* nė torturat dhe agonin e
viktimve. Me rastin e parė ma tė volitshėm,
ai rrethoi Kardhiqin dhe, kur banorėt
pranuen tė dorzohen, muer gjashtėdhjet
vetė si peng dhe urdhnoi qė tė masakrohen
menjiherė. Mandej Aliu hyni nė qytet nė
krye tė ushtėris dhe kėrkoi qė tė gjith burrat
tė shkonin me iu pėrulė. Gadi tetqind
burra tė ēarmatosun i shkuen pėrpara dhe
ofruen me e njoftė si sundimtar. Aliu vuni
maskėn e bujaris dhe u tregue si nji babė
kundrejt fėmijve tė pabindun, por tė
penduem. Ai i quejh vllazėn dhe djem tė tij
dhe kėrkoi me i pa nji nga nji. Tue pasė nji
aftėsi tė jashtzakonshme me mbajtė mėnd
fytyra dhe fakte, ai njofti ata qė i kishin
poshtnue nanėn dhe kjo e bani me
shkumbėzue nga inati; plaga e vjetėr e
sedrės sė fyeme u ēelė pėrsėri dhe Aliut iu
ba syni gjak nga pasjoni* i hakmarrjes. Kjo
sqenė barbarizmi dhe pabesije u zhvillue
nė nji han tė Kardhiqit. Aliu i verbuem nga
instikti* shtazarak u dha urdhėn ushtarve
tė rrethonin hanin dhe tė thernin pa
mėshirė tė tetqind burrat qė i kishin besue
fjalės sė tij. Por ushtarėt e tij, si
muhamedanėt vendas, ashtu edhe
katolikėt prej Mirdite, refuzuen me shtie
kundėr njerzve tė ēarmatosun. Ata i thanė,
tue tregue nji guxim dhe krenari tė
admirueshme: "Na jemi nė shėrbimin
tand, o Vezir, dhe jemi gadi ta luftojmė
kudo qė tė na urdhnojsh. Jepu armė kėtyne
burrave dhe na do t'i luftojmė. Jemi ushtarė
dhejo kasapė". Atėhere Aliu thirri Grekėt
tė primun nga njifarė Thanas Vaja, dhe ata
e kryen masakrimin barbar tė tetqind
Kardhiqiotve.

Ali Pasha dhe Fuqit Evropjane

Kur lufta e Evropės kundėr Napoleon
Bonapartit arriu kulmin, Ali tepelena,
Vezir i Janinės, ishte ba sundimtari i
pamvarun i Shqipnis deri tek Shkumbini,
ndėrsa tė bijtė Muhtar dhe Veli ishin
guvernatorė njani i Tėrhallės dhe tjetri i
Lepantit.

                                                                                                     Faqja ne vazhdim