7 Prill 1939
Shkeputur nga "Historia e Shqipnis" e Z. Tajar Zavalani

Faqe 308

delegacion po me at qėllim dhe qeverija e
pėrcuell me duerbosh. Le kjo qi nuk u ba,
por duel nė shesh se edhe ushtėrija nuk
ishte armatosė si duhej pėr me ba nji luftė
nė rregull. Kaq vjet me radhe gati gjysma e
buxhetit ishte shpenxue dhe, nė ditėn e
rrezikut, ushtėrija kombėtare tansisht nuk
hyni nė asnji punė.

Nė agimin e 7 prillit, qi ishte e Premte e
Zezė e Kristianve. banorėt e kryeqytetit u
zgjuen prej gjunnit nga gjėmimi i artileris.
Kėt herė topat nuk kasnecojshin nji ngjarje
tė hareshme si dy dit ma parė. Ishin baterit
e luftanijeve italjane qi po bombardojshin
Durrėsin nė pregatitje tė debarkimit tė
ushtėris. Mussolini kishte vendosė me vue
nė zbatim «grushtin» pikėrisht nė at dite
zije dhe lutjesh. Asnji shkrupull moral,
asnji respekt pėr nji grue lehonė, pėr fjalėn
e dhanun, pėr traktatet e nėnshkrueme,
nuk e trazuen shpirtin e diktatorit
kėmishėzi.

Oshėtimi i topave ishte si nji sihariq,
mbasi provonte se invazioni ndeshi nė
rezistencė tė armatosun. Bombarduesat
Caproni fluturuen nė qiellin e kaltėrt tė
Tiranės pėr nne i dhanė popullit me kuptue
se mjeti ma i fundit dhe ma mizuer do tė
pėrdorej pėr zaptimin e Shqipnis.

Nė zyrat e Bashkis ku ishin vendosė
studiot e Radio-Tiranės, Mehdi Frashėri
kishte fillue punėn, i rrethuem nga
intelektualė tė rinj qi shėrbenin si sekretarė
dhe si pėrkthyes. Nė kėt ēast historik dhe
pėr hir tė sė vėrtetės, ishte e domosdoshme
me i shpallė botės sė lirė se nji komb i vogėl
po martirizohej nė emėn tė politikės
imperialiste tė fashizmit. Kjo ishte aq ma
tepėr e nevojshme tue dijtė se propaganda
e Romės do tė mbushte botėn me rrena e
fallsifitete mbi «enthuziasmin me tė cilin
ushtėrija italjane qi zbriti nė Durrės e
gjetke u brohoritė nga populli shqiptar».
Gjithashtu, pėr hir tė sė vėrtetės, vlen tė
merret nė shėnim se nė kėt ēast historik pėr
fatin e kombit, ishte kryetari i kėshillit tė
shtetit Mehdi Frashėri dhe jo kryeministri
Koēo Kota, qi muer pėrsipėr detyrėn e
ndriēimit tė opinionit botnuer mbi dhunėn
qi po i bahej Shqipnis nė mes tė Europės.
Prijėsi i improvizuem i popullit shqiptar e
kreu detyrėn historike qi i kishte ngarkue
vedit, me zotėsi dhe guxim tė pashoq.
Mesazhi i tij drejtue Mussolinit, pėr me i



            MEHDI FRASHERI

hudhė nė fytyrė krimin qi ishte tue krye,
kumboi nė radiot e botės. Mehdi Farshėri i
pėrmendte diktatorit fashist fjalėt qi kishte
thanė nė nji rast tjetėr: Nuk meriton lirin
nji popull qi nuk asht gati me vdekė pėr tė.
Pra, ai nuk mund tė priste qi Shqiptarėt, tė
cilėt kanė luftue kundėr invazioneve tė
hueja gjatė historis sė tyne mijvjeēare, tė
pritshin trupat fashiste me tufa lule dhe
banda muzike. Mesazhi guximtar i Mehdi
Frashėrit u pėrkthye nė gjuhėt kryesore tė

                                                                                                               Faqja ne vazhdim