7 Prill 1939
Shkeputur nga "Historia e Shqipnis" e Z. Tajar Zavalani

Faqe 309

Europės dhe u transmetue vazhdimisht me
radio nga folės tė imporvizuem.
Lajmet nga balli i luftės ishin
inkurajues nė fillinn. Italjanėt, tue pasė
besim se gjatė dy javėve tė fundit kishin
paralizue vullnetin dhe aftėsin e
Shqiptarve me rezistue, kujtuen se po
dabarkojnė sikur me shkue nė nji paradė
ushtarake. Forcat shqiptare, ndėn
komandėn e majorit tė gjindarmėris Abas
Kupi, pritėn sa zbriti nė tokė nji numur i
madh nga invaduesit dhe mandej ēelėn
zjarrin dhe banė kėrdin nė mes tė ushtarve
qi nuk pritshin me u sulmue. Motoskafėt u
mbushen me njerės dhe morėn drejtimin e
luftamjeve. Baterit shqitare filluen
barazhin, nji ggjyle ra mbi guvertėn e nji
luftanije dhe nji tjetėr pėrmbysi nji nga
motoskafet nė det. Orvatjet u pėrsėritėn
ggjashte herė pa sukses. Atėhere komanda
italjane urdhnoi bornbardimin nga baterit
e flotės dhe mitralozėt e mbrojtėsve
shqiptar u nxuerėn jashtė veprimit
njimbasnji. Por edhe mbasi invaduesit
kishin zanė kambė nė skelė, lufta vazhdoi
nė rrugėt e Durrėsit. Luftėtarėt e pėrbamė
nga gjindarmė, ushtarė dhe civila
vullnetarė, kishin zanė pozita nė shtėpijat
ggjatė rrugės kryesore dhe shtinė papremas
mbi ushtarėt italjan qi marshonin si nė
paradė. Po kjo gja, nė nji shkallė ma tė
vogėl u vėrtetue nė vise tė tjerė tė bregdetit:
Shingjin, Vlonė, Sarandė.
Mussolini kishte kujtue se, tue
mobilizue 100.000 ushtarė, 180 luftanije
dhe 400 ajroplanė do ta zaptonte Shqipnin
pa shkrefė asnji pushkė. Prandaj qysh nė
mėngjezin e 7 prillit agjencija telegrafike
Stefani kishte pėrhapė lajmin se trupat
italjane debarkuen nė portet e Shqipnis
dhe u pritėn me enthuziasmė nga populli
shqiptar. Kurse Radio Tirana, mbas
protestes diretke tė Mehdi Frashėrit drejtue
Mussolinit, filloi me dhanė mesazhin e
mbretit Zog drejtue popullit shqiptar.
Mbasi shpjegonte me pak fjalė thalbin e
kėrkesave italjane, tė papranueshme pėr
nji shtet tė pamvarun, mesazhi mbretnor
ftonte Shqiptarėt nne i rezistue invazionit.
Nė mbasdreken e 7 prillit gjendja u
ndryshue kryekėput. U pėrhap lajrni se
Mbreti me ggjith familjen ishte largue nga
pallati dhe kishte shkue nė shtėpin e
kryeministrit nė Tiranėn e re. Mbretnesha
lehonė ishte nise me nji ambulancė tė
improvizueme drejt kufinit tė Gneqis. Pritej
qi edhe mbreti me ggjith qeverin tė nisej po
atė dit. Ndėrkaq, ajroplanat italjan
fluturonin mbi kryeqytet dhe me nji
shpejtėsi tė rrufeshme u pėrhap lajmi se do
tė fillonin me lėshue bombat, pa marrė
parasysh se nuk kishte asnji mjet pėr me u
mbrojtė. Policėt me biēikleta patrulluen
rrugėt e Tiranės dhe, kudo qi panė grupe
njerzish, i nxitėn tė shpėrndahen dhe tė
kėrkojnė strehė. Nji atmosferė paniku
shpėrtheu anekand dhe nuk mbet gati
asnjeri nėpėr rrugė. Mbasi u pa se
shtėpijat nuk mund tė ishin nji mbrojtje
kundėr bombave prej qiellit, Tiranasit
vendosėn me dalė nė fushė tė jgjanė, tue
marre me vehte ēdo plaēkė qi iu binte nė
dorė. Kush kishte nji kalė e ngarkoi me
tesha dhe, tue zvarrisė fėmijė e plaka,
vrapoi drejt katundit ma tė afėrm. Ata qi
nuk e pėrfillėn kėt fushatė frikėsimi dhe
qėndruen nėpėr rrugėt, panė kah muzgu
nji varg veturash zyrtare qi morėn
drejtimin e rrugės sė Elbasanit...
Trupat italjane, tė primuna nga njisi tė
motorizueme, hynė nė Tiranė, nji qytet i
vdekun, me 8 prill 1939. Kaluen sė paku
dyzet dit para se tė plotėsohej okupacioni i
tanė Shqipnis, por edhe atėhere trupat
italjane nuk e ndienė kurr vehten tė
sigurtė, sidomos jashta qyteteve.
Opinioni publik i botės sė qytetnueme e
dėnoi grabitjen e Shqipnis si nji krim

                                                                                                                 Faqja ne vazhdim