28 Nandor 1912  

Shkeputur nga "Historia e Shqipnis" e Z. Tajar Zavalani

 

Shkodrėn kėt herė. Argumenti i Kral 
Nikollės ishte se ne Shkodėr qenė varrosė 
paraardhėsit e tij. Kjo ishte nji rrenė me 
bisht mbasi dihet mirfillit se familja 
Petroviē kishte ardhė prej Herzegovine. 
Serbėt nuk ishin tė kėnaqun me marrė 
Kosovėn, por dojshin me u shtrie deri nė 
Durrės pėr me pasė nji skelė detare. Mbasi 
Durrėsi nuk mund tė futej nė kallėpin e 
Serbis sė Vjetėr (Stara Serbia), qeverija e 
Belgradit vuni pėrpara argumenta 
ekonomike, tue thanė se kishte nevojė me 
eksportue derrat pėrmes detit pėr tė 
shpėtue nga monopoli tregėtar i Austro-
Hungaris.
Greqis iu shtue oreksi mbas suksesit tė 
ushtėris sė saj. Prandaj kėt herė, tue mos 
mjaftue me Shqipnin e Jugut, ose Epirin e 
Veriut, sikur u pagėzue prej propagandės 
greke, qeveria e Athinės kėrkoi me i shtue 
edhe Vlonėn tokave tė saj. Pėr tė justikikue 
kėt ambicje tė re toksore, qeveria e Athinės 
e ndau Epirin nė dy pjesė, prej juge nė veri. 
Tokat nė mes tė kufinit tė Greqis dhe lumit 
Kalamas, qi u banė objekt i pazarllėkeve 
diplomatike nė Kongresin e Berlinit, u 
proklamuem si Epir i jugut, ndėrsa 
Shqipnija e jugut deri nė Vlonė muer 
emnin Epir i Veriut nė gjuhėn e diplomacis 
greke.
Qendrimi i fuqive tė mėdha ishte pak a 
shum ai qi dijmė. Rusija cariste ishte si 
gjithmonė gati me pėrkrahė Sllavet e 
Balkanit deri nė pikėn e fundit, por jo sa 
me shkaktue nji luftė tė pėrgjithshme. 
Franca pėrkrahte Greqin, por jo me shum 
zell kėt herė. Austro-Hungarija dhe Italija 
ishin pėr nji Shqipni tė pamvarun si mjeti 
ma i mirė pėr tė sigurue lundrimin e lirė 
nėpėr Detin Adriatik. Britanija e Madhe 
ishte neutrale, mbasi Shqipnija ndodhej 
jashta zonės sė interesave britanike. "Roli 
i jem
, - shkruen ministri i jashtem britanik, 
Sir Edward Grey, nė kujtimet e tij, - ishte 

                                                  Faqe 226

me shėrbye si ndėrmjetės i paanėshėm dhe 
i durueshėm, sidomos pėr tė zbutė 
acarimet nė mes tė Austris dhe Rusis, tė dy 
fuqit e mėdha ma shum tė interesueme nė 
Balkan."

Mbasi pushuen veprimet luftarake nė 
sheshet e betejės, perfaqėsuesit e shteteve tė 
Balkanit, qi fituen luftėn kundėr Turkis, u 
mblodhėn nė Londėr pėr tė nda tokat e

 

zaptueme. Pėrparimi i ushterive nuk kishte 
ndjekė pikpėrpik vijat e caktueme nė 
tekstin e aleancės balkanike, prandaj duhej 
me rifillue pazarllėket. Bullgarija kėrkoi 
aneksimin e Edernės, ortakėt e saj e 
refuzuen kėt kėrkesė. Bisedimet dėshtuen 
dhe plasi lufta e dytė balkanike. Bullgarija 
zaptoi Edernėn; Rumanija i shpalli luftė

1. Sir Edward Grey, ma vone Lord Grey of Fallodon -"Memoirs", faqe  272.

Faqe ne vazhdim