28 Nanduer 1912

28 Nandor 1912
Shkeputur nga "Historia e Shqipnis" e Z. Tajar Zavalani
përsërit në lidhje me kufijt e Shqipnis së jugut. Kët herë Franca duel përpara si çempioni i lakmive greke në dam të Shqipnis. Italija muer anën tonë dhe siguroi ma së pari qi Greqija të hiqte dorë nga pretendimi me aneksue Vlonën. Mandej, qeverija e Romës porositi ambasadorin e saj në Londër të ngulte kambë qi zgjanimi i Greqis të kufizohej me lumin Kalamas dhe qytetin Prevezë në Çamëri, tue marrë si bazë kërkesat qi vet qeverija e Athinës kishte parashtrue në Kongresin e Berlinit. Për fat të mirë, qeverija britanike u bind se Greqija e kishte teprue zullumin dhe Sir Edward Grey, tue lane pozitën e paanësis indiferente (mospërfillëse), muer anën e Shqipnis. U pranue qi, persa i përket Shqipnis së Jugut, të zbatohej parimi kombësis dhe të respektohej dëshiri i shumicës së popullsis. Kësijoj, Konferenca e Ambasadorve vendosi qi Kaza (Prefektura) Otomane e Korçës t'i jepej Shqipnis bashkë me tokat në jugë dhe në lindje të Liqenit të Ohrit. Mjerisht, marrëvesttja nuk u përfundue mbi hartën persa i përket pjesës perëndimore të kufinit shqiptaro-grek. Konferenca e Ambasadorve emnoi nji Komision Nderkombëtar për të caktue kufinin në vënd. Kdmisioni u porosit të fillontë veprimet me 1 shtatuer 1913 dhe të kryente detyrën mbrenda tre muejve. Konferenca vendosi gjithashtu qi Komisioni të bazohej mbi faktorët ethnik dhe gjeografik. "Për të caktue kombësin e popullatës, - thotë vendimi i Konferencës së Ambasadorve, - duhet zbulue gjuha qi Hitet në familjet... Komisioni nuk duhet të marri parasysh orvatjet nne krye nji plebishit ose çdo manifestim tjetër politik". Pika ma me randësi e këtij vendimi ishte kjo: "Nji muej mbas përfundimit të punimeve të komisionit ndërkombëtar të kufijve, ushtërija greke duhet të zbrazi		Faqe 229 tokat qi do të jenë pjesë të Shqipnis së pamvarun." Kufijt e Shqipnis qi u caktuen nga Konferenca e Ambasadorve të Londrës ishin mohim i çdo parimi njerzor, kombëtar dhe ekonomik. Pjesa e ndriçueme e opinionit britanik u trondit nga kjo padrejtësi e madhe q'i bahej nji kombi të vogël dhe ministrit të jashtëm iu banë pyetje në Dhomën e Komuneve. Sir Edvvard Grey u mundue t'i justifikonte vendimet e Ambasadorve tue thanë: "Marrëveshtja rreth kufijve verior të Shqipnis u përfundue mbas nji orvatjeje të ggjatë dhe plot pengesa. U vendos qi bregdeti dhe qyteti i Shkodrës t'i mbeten Shqipnis, ndërsa Peja, Prizreni, Dibra, dhe (mbas shum fjalësh) Jakova të lihen jashta kufijve të Shqipnis. Jam i bindun se kur te dihen të gjithë faktet, ky vendim do të kritikohet me shum të drejtë nga ata qi e njofin vëndin dhe qi kanë dijeni mbi aspiratat e popullatës lokale. Por duhet të kemi parasysh se, ndërsa bisedohej çashtja e kufijve të Shqipnis, duhej evitue me çdo mënyrë nji konflikt i hapët në mes të fuqive të mëdha. Pra, në qoftë se marrëveshtja rreth Shqipnis u sigurue pa prishë harmonin në mes të fuqive të mëdha, atëhere mund të themi se ky ka qend nji sukses i vërtetë nga pikpamja e interesit jetik të paqes në Europë." Lufta e Shkodrës Megjith qi Konferenca e Ambasadorve vendosi qi Shkodra t'i mbetet Shqipnis, Kral Nikolla nuk ndigjoi me u përulë. Kambëngulja e tij kapërcente kufijt e arësyes mbasi edhe Cari i Rusis nuk e përkrahte ma. Nji komunikatë zyrtare e Ministris së Jashtme të Petersburgut i bante të njoftun publikut rus kompromisin qi u përfundue me Austro-Hungarin përsa i
		Faqe ne vazhdim